Önemli Noktalar
- Bitcoin gibi kripto para birimleri dünya çapında hızla yayılıyor.
- Bir rapora göre, Bitcoin’in 2009 yılında piyasaya sürülmesinden bu yana “kripto para birimleri dijital işlemleri fırtına gibi sardı”.
- Kripto para birimlerine ilgi duyan Müslümanlar, kripto ticareti İslam hukuku açısından helal mi yoksa haram mı olduğunu sık sık merak ediyor.
- Alimlerin çoğu, kripto paranın İslami finans içindeki statüsü konusunda hemfikir değil.
- Bazı alimler, doğru şekilde yapıldığında kripto paranın kabul edilebilir olduğunu söylüyor ve bu da belirli işlemlerin Bitcoin olarak helal olup olmadığına dair tartışmalara yol açıyor.
- Diğerleri ise kripto paranın riskleri nedeniyle yasak olduğunu uyarıyor.
- Alimler arasında kripto para birimleri konusunda görüşler farklılık gösteriyor.
- Sorunlar, İslami finans ilkeleri kullanılarak inceleniyor.
- Bazı projeler “helal kripto” oluşturmaya çalışıyor.
- Önemli alimler bu konuda farklı görüşlere sahip.
- Kripto para biriminin popülaritesi, dünya çapında görülen Bitcoin reklamlarıyla açıkça ortadadır.
- Kripto, tanınmış bir değişim aracı haline gelmiştir.
- Birçok Müslüman için asıl soru, kripto ile işlem yapmanın İslam kurallarına uygun olup olmadığıdır.
İslam’da kripto para ticareti caiz midir? Kısa cevap: duruma bağlıdır. Bazı kripto ticareti türleri, İslam finans ilkelerine uygunsa helal olabilirken, diğerleri — özellikle spekülatif veya faiz bazlı işlemler — haram olabilir.
Bitcoin gibi kripto para birimleri dünya çapında patlama yaşıyor. Bir raporda belirtildiği gibi, Bitcoin’in 2009’da piyasaya sürülmesinden bu yana “kripto para birimleri dijital işlemleri fırtına gibi sardı”. Müslüman ve kripto para birimleri hakkında merak duyuyorsanız, muhtemelen şunu merak ediyorsunuzdur: Kripto para ticareti İslam hukuku açısından helal mi, haram mı? Alimler bu konuda hemfikir değil. Bazıları, kripto paranın doğru şekilde kullanıldığında kabul edilebilir olduğunu söylerken, bu da belirli işlemlerin Bitcoin olarak helal kabul edilip edilemeyeceği konusunda tartışmalara yol açmaktadır. Diğerleri ise riskleri nedeniyle yasak olduğunu belirtmektedir. Uygulamada ise görüşler farklıdır. İslam finans ilkelerini kullanarak konuyu inceleyeceğiz, bazı projelerin neden “helal kripto” oluşturmaya çalıştığını tartışacağız ve önde gelen alimlerin görüşlerini açıklayacağız.
Kripto para biriminin popülaritesi her yerde hissediliyor. 2021’de Hong Kong’da bir tramvayda Bitcoin reklamı bile görüldü, bu da dijital para birimi olarak yükselişini gösteriyor. Bu, kripto paranın nasıl küresel bir fenomen haline geldiğini ve giderek daha fazla geçerli bir değişim aracı olarak kabul edildiğini gösteriyor. Ancak birçok Müslüman için asıl soru, kripto parayla işlem yapmanın İslam kurallarına uygun olup olmadığı ve kripto paranın helal olarak sınıflandırılıp sınıflandırılamayacağıdır.
İslam’da para olarak kripto para
Kripto para, herhangi bir banka veya hükümet tarafından kontrol edilmeyen, kriptografi ile güvence altına alınmış dijital paradır. Yalnızca çevrimiçi olarak var olur ve işlemler blok zinciri adı verilen halka açık bir deftere kaydedilir, bu da kripto paranın haram olup olmadığına dair soruların ortaya çıkmasına neden olur. Fiziksel madeni para veya kağıt yoktur; insanlar değer transferi için dijital cüzdanlar ve ağ anahtarları kullanır. Kripto para yeni ve teknik bir kavram olduğundan, İslam alimleri bu konuya temkinli yaklaşır ve kripto paranın şeriat hukuku bağlamında helal mi yoksa haram mı olduğu konusunda sıklıkla tartışır. Kripto paranın tamamen dijital olması ve genellikle dalgalı bir yapıya sahip olması nedeniyle geleneksel para birimlerinden (dolar veya altın gibi) farklı olduğu konusunda hemfikirdirler. Bu durum, İslam finansına uyum konusunda zorluklar yaratmaktadır.
Müslüman tüccarlar için bu, şu soruları gündeme getirir: Kripto işlemleri yasaklanmış unsurlar içerir mi? İslam finansmanı yasaları belirli şeyleri (faiz, kumar ve aşırı belirsizlik gibi) yasaklar. Bu kuralları aşağıda özetleyeceğiz. Ardından bunların kriptoya nasıl uygulandığını göreceğiz.
İslam Finans İlkeleri
İslam finansmanı, İslam ilkeleriyle uyumlu, para ve ticaretle ilgili birkaç temel kural üzerine kuruludur. Çok basit bir ifadeyle:
- Riba (faiz) yok: Paraya faiz almak veya vermek yasaktır. Tüm taraflar, özellikle kripto helal işlemlerinde, riski adil bir şekilde paylaşmalıdır.
- Gharar (aşırı belirsizlik) yok: Ticari işlemler büyük bilinmeyenler veya belirsizlikler içermemelidir. Sözleşmeler açık ve net olmalıdır.
- Maysir (kumar) yok: Bahis veya şans oyunları yasaktır. Şans veya piyango gibi spekülasyonlarla para kazanmamalısınız.
- Kripto işlemlerinde İslam’ın gerçek varlık ve etik ticaret ilkeleri korunmalıdır. İdeal olarak, işlemler gerçek mal veya hizmetleri içermelidir. İslam hukuku, saf spekülasyondan ziyade “gerçek ekonomik faaliyeti” tercih eder. İnsanlar, özellikle kripto haram olabilecek kripto yatırımları bağlamında, zararlı veya yasadışı faaliyetleri finanse etmekten kaçınmalıdır.
Bu ilkeler Kuran ve hadislerden gelir ve kripto helal uygulamalarının değerlendirilmesine rehberlik eder. Bu ilkeler, kripto piyasasının belirli yönleri de dahil olmak üzere, hile, faiz veya açık kumar içeren finansal ürünlerin haram olacağı anlamına gelir. Kripto para birimleri, genellikle fiziksel varlıklarla desteklenmemesi ve yüksek spekülatif olması nedeniyle soru işaretleri yaratmaktadır. Bunun ne kadar önemli olduğunu göreceğiz.
Helal mi, Haram mı Tartışması Neden?
Kripto paranın haram mı yoksa helal mi olduğu konusunda Müslüman alimler arasında görüşler çok çeşitlidir. Bazı İslam otoriteleri, kripto paranın şeriat kurallarına aykırı olduğu için haram (yasak) olduğunu söylerken, diğerleri dikkatli kullanıldığında helal (caiz) olabileceğini savunur. Gerçek örneklerle her iki görüşe de bakalım.
- Neden bazıları “haram” diyor: Kripto paranın oynaklığı, düzenlenmemiş olması ve dijital yapısı, kripto paranın haram mı helal mi olduğu konusunda endişeli kişiler için tehlike sinyalleri veriyor. Örneğin, Suriye İslam Konseyi‘nin 2019 tarihli fetvası, “bitcoin gibi” kripto para birimlerinin haram olduğunu açıkça ilan etti. Konsey, birçok endişeyi sıraladı: kripto para birimleri sadece dijital olarak var, altın veya fiat ile desteklenmiyor, herhangi bir banka veya devlet tarafından düzenlenmiyor ve fiyatları çılgınca dalgalanıyor, bu da kripto para birimlerinin haram olup olmadığı konusunda soru işaretleri yaratıyor. Bu durum kripto paraları “doğası gereği yüksek riskli” hale getiriyor ve kripto yatırımının helal olup olmadığını değerlendirenler için endişe kaynağı oluyor. Aslında konsey, kripto paraların öngörülemeyen dalgalanmaları nedeniyle kumar oynamaya benzediğini ve hackleme ve dolandırıcılık risklerine dikkat çekti. Benzer şekilde, Endonezya’nın ulusal konseyi (Majlis Ulama Indonesia), gharar (belirsizlik) ve maysir (kumar) gerekçesiyle kripto ticaretini yasaklayarak kripto para biriminin haram olduğu görüşünü pekiştirdi.
- Mısır’da Büyük Müftü Shawki Allam, dijital para biriminin şeriata uygunluğu ile ilgili etkilerini ele aldı. Müslümanları Bitcoin’in helal olup olmadığı konusunda soru işaretleri uyandıran bir kripto para birimi olduğu konusunda uyardı. haram olarak nitelendirerek, “yüksek belirsizlik” ve “istikrarsızlık” unsurlarının insanların servetini riske attığını belirtti. Ayrıca, kripto para birimlerinin genellikle ağır teknik güvenlik önlemleri gerektirdiğini ve kayıpların (çalınan özel anahtarlar gibi) kolayca telafi edilemediğini belirterek, İslam ilkelerine uygunluk konusunda endişelerini dile getirdi. Kripto para birimlerinin anonimlik özelliği nedeniyle suçlular tarafından sıklıkla kullanıldığını vurgulayarak, kara para aklama konusunda endişelerini dile getirdi. Bu argümanların tümü, kripto paranın aşırı belirsizlik ve yasadışı işlemleri yasaklayan İslami kurallara aykırı olabileceğini vurgulamaktadır.
- Neden bazıları “helal” diyor: Öte yandan, birçok alim kripto paranın özünde yasak olmadığını savunuyor. Kutsal kitaplarda açık bir yasak bulunmadığından, İslam hukukundaki varsayılan kuralı işaret ediyorlar: Haram olmadığı sürece, genellikle izin verilir (kurallara uygun olduğu sürece). Örneğin, İslam Ekonomi Forumu, varsayılan olarak, yasaklanmadıkça varlıkların caiz olduğunu (kripto helal bağlamında ibāḥah al-aṣliyyah) ve kripto para birimlerinin, faydaları şeriatla çelişmediği sürece yasal emtialar ( مال متقوّم) olarak görülebileceğini belirtti.
- Malezya’nın Şeriat Danışma Konseyi (ülkenin en üst düzey İslami finans kurulu) bu görüşü benimsemiştir. 2020 yılında, başlıca kripto para birimlerini para birimi değil, emtia (ṣarf veya urudh) olarak sınıflandırmıştır. Bu nedenle, dört popüler kripto para birimi (Bitcoin ve Ethereum gibi) şeriata uygun olarak tanımlanmıştır. Konseyin başkanı Dr. Mohd Daud Bakar, şöyle açıkladı: Kripto, yeni bir tür dijital varlıktır ve kripto para biriminin helal olduğu belirlenmişse, onu satın almak, tasarruf olarak saklamak veya fiyatı yükseldiğinde satmak “yanlış bir şey değildir”. Hatta kriptoyu, insanların serbestçe harcayabileceği soyut bir para birimi olan havayolu ödül puanlarıyla karşılaştırarak, değerinde değişiklik olduğunda kripto ticareti yapmanın, ödül puanlarını mal ile takas etmek gibi izin verilebilir olduğunu söyledi.
- Diğer akademisyenler de kriptonun potansiyel meşruiyetini vurguluyor. Müftü Muhammad Abu-Bakar (Sri Lanka), Bitcoin‘in günümüz piyasalarında ve ticaretinde kabul gören bir kripto para birimi olarak “değerli bir varlık” olduğu için caiz olduğu sonucuna vardı. HSBC Amanah Malezya’nın İslami finans başkanı Ziyaad Mahomed, şeriatın bir para biriminin içsel değere (altın veya gümüş gibi) sahip olmasını talep etmediğini, önemli olanın sosyal kabul ve kullanılabilirlik olduğunu savundu. Bir kripto paranın fiyatı çok dalgalı hale gelirse veya çılgınlık tarafından yönlendirilirse, ticaretinin sorgulanabilir hale geldiğini, ancak prensip olarak yaygın olarak kabul edilen bir dijital para biriminin helal olabileceğini belirtti.
Kısacası, helal mi haram mı sorusu ayrıntılara bağlıdır. Kripto, kutsal kitaplarda açıkça bahsedilmediğinden, alimler onun özelliklerini analiz ediyor. Haram diyenler, risklerine, anonimliğine ve spekülasyona odaklanıyor. Helal diyenler ise kriptoyu, diğer varlıklar gibi davranırsa ve yasak unsurları içermezse ticareti yapılabilen bir tür mal (مال) olarak görüyor. Birçoğu şunu vurgulamaktadır: doğru kullanıldığında helaldir, faiz, kumar veya dolandırıcılıkla karıştırıldığında haramdır.
“Helal” Olmayı Hedefleyen Kripto Projeleri
Bu endişeler nedeniyle, bazı şirketler şeriata uygun kripto para birimleri piyasaya sürdü. Örneğin, Dubai merkezli OneGram, her biri bir gram gerçek altınla desteklenen coinler çıkararak, kripto piyasasında umut vaat eden helal bir yatırım aracı haline geldi ve şeriat ilkelerine uygun bir kripto para birimi sundu. Amaç, dijital coinleri somut bir varlığa bağlayarak saf spekülasyonu azaltmaktır. OneGram’ın kurucusunun dediği gibi, altın İslam tarihinde en eski para biçimlerinden biriydi, bu nedenle altın desteği kullanmak “uygun”dur. Hatta OneGram, yapısının İslami ilkelere uygun olduğunu onaylayan bir şeriat danışmanlık sertifikası aldı.
İslam finansında altın: OneGram ve diğerleri, kriptoyu şeriata daha uygun hale getirmek için gerçek altın kullanıyor. (Resim: Dubai’nin geleneksel pazarında altın takılar)
Benzer şekilde, Malezyalı girişim HelloGold, yerel bir şeriat danışmanlık firması olan Amanie Islamic Finance’in onayıyla, kripto para biriminin helal ilkelerine uygun olmasını sağlayan, altına sabitlenmiş bir dijital token piyasaya sürdü. BAE’de ise HalalChain projesi, her tokenin helal ürünlere ilişkin verilere bağlı olduğu bir ICO düzenledi. Bu projenin amacı, blok zincirinin yalnızca İslam’a uygun ürünlerle işlem yapmasını sağlamak. Bu örnekler, “helal kripto”ya doğru atılan pratik adımları gösteriyor. Tokenleri gerçek varlıklara veya etik işletmelere bağlayarak yasaklanmış unsurları ortadan kaldırmaya çalışıyorlar.
Elbette, tüm kripto projeleri bunu yapmaz ve hiçbir proje, kullanımı şeriata aykırı ise, doğası gereği haram olan bir kripto parayı aniden helal hale getiremez. Ancak bu örnekler, sektörün İslami finans standartlarının farkında olduğunu ve bunlara uymaya çalıştığını göstermektedir.
En İyi 5 Helal Kripto Para Birimi (Şeriata Uygun)
- Bitcoin (BTC)Bitcoin, kaldıraçsız spot ticaret için kullanıldığında helal kabul edilir. Birçok akademisyen, kıtlığı, merkeziyetsizliği ve küresel kabulünün artması nedeniyle onu meşru bir varlık olarak görmektedir.
- Ethereum (ETH)Ethereum, etik bir şekilde kullanıldığında, özellikle akıllı sözleşmeler veya merkeziyetsiz hizmetler gibi uygulamalarda genellikle helal olarak kabul edilir. Ancak, bazı spekülatif DeFi kullanım örnekleri uyumlu olmayabilir.
- Cardano (ADA)Cardano’nun blok zinciri geliştirmeye yönelik şeffaf ve araştırma odaklı yaklaşımı, enerji verimliliği ve fayda odaklı hedefleri, onu helal statüsü için güçlü bir aday haline getirir.
- Stellar (XLM)Sınır ötesi ödemeleri kolaylaştırmak ve finansal kapsayıcılığı teşvik etmek için tasarlanan Stellar, faiz, kaldıraç veya spekülatif kullanıma dayanmadan çalışır ve İslami finans değerleriyle uyumludur.
- Islamic Coin (ISLM)Şeriat ilkelerine uymak için özel olarak oluşturulan Islamic Coin, hayırseverlik, yönetişim denetimi ve yasaklanmış finansal uygulamalardan kaçınma gibi özellikler içerir.
Genellikle helal olarak kabul edilen diğer kripto para birimleri arasında Polygon (MATIC), Algorand (ALGO), Solana (SOL) ve Avalanche (AVAX) bulunur. Bu kripto para birimleri, etik ve faiz içermeyen çerçeveler içinde kullanıldığında helal olarak kabul edilir.
En İyi 5 Haram Kripto Para Birimi (Şeriata Uygun Değil)
- Shiba Inu (SHIB)Gerçek dünyada hiçbir kullanımı olmayan, meme tabanlı bir token. Spekülatif, hype ile hareket eden ve genellikle kısa vadeli kazançlar için kullanılan bu token, kumar ile benzer özellikler taşır.
- Dogecoin (DOGE)SHIB’ye benzer şekilde, Dogecoin’in de net bir kullanımı yoktur ve çoğunlukla spekülasyon ve eğlence amacıyla işlem görür, bu da aşırı belirsizlik ve risk yaratır.
- SafeMoon (SAFEMOON)Genellikle pompalama ve boşaltma davranışıyla ve şüpheli tokenomikleriyle ilişkilendirilen SafeMoon, şeffaflık ve istikrar eksikliği nedeniyle uyumlu olmayan bir kripto para birimi olarak kabul edilir.
- Pepe (PEPE)Gerçek bir işlevi olmayan başka bir meme coin. Tamamen spekülatif, değişken ve ekonomik fayda yerine eğlence amaçlı tasarlanmıştır.
- Hex (HEX) İslam’da yasak olan faizi taklit eden bir stake mekanizmasıyla getiri vaat etmektedir. Yapısı, piramit şemasına benzediği için de eleştirilere maruz kalmıştır.
Genel olarak haram olarak kabul edilen diğer coinler arasında Luna Classic, Bitconnect (artık faaliyette değildir) ve kumar, kumarhaneler veya yüksek riskli DeFi protokolleriyle bağlantılı tokenlar bulunmaktadır.
Kripto Ticareti: Dikkat Edilmesi Gerekenler
Peki, bir Müslüman kripto ticareti yapabilir mi? Birçok alim, kripto para birimlerinin ticaretinin otomatik olarak yanlış olmadığını söylüyor. Coin’in kendisi yasak bir şeye dahil değilse, onu satın almak/satmak diğer varlıkların ticaretine benzer olabilir. Örneğin, belirtildiği gibi, Malezya’nın düzenleyicileri kripto ticaretini Şeriat’a uygun olarak kabul ediyor ve bu da onu kabul edilebilir bir dijital para birimi haline getiriyor. İslam finans kurallarına uyulduğu sürece, kripto ticareti helal olabilir.
Bu, yasaklanmış unsurları önlemek anlamına gelir. Kripto para birimlerini faizle ödünç almayın veya faizle ödünç vermeyin ve işlemlerin kumarhaneye dönüşmesine izin vermeyin. Özellikle kripto para biriminin helal olduğundan emin olmak için meşru amaçlara bağlı kalın. Projeyi araştırın: yararlı bir amaç için mi kullanılıyor yoksa tamamen spekülasyon mu? İyi bilgilendirilmiş bir Müslüman yatırımcı, varlığın şeriat ekranına bakar: İslami finans ilkelerine uygun mu? Birçok Müslüman, projelerin uygunluğunu derecelendiren rehberlik araçları kullanır.
Aynı zamanda, kriptoya yatırım yapmak çok riskli kabul edilir ve bu da onun helal veya haram statüsü hakkında daha fazla tartışmaya yol açar. Değeri büyük ölçüde dalgalanabilir, bu nedenle işlemler dikkatsizce yapılırsa kumar gibi hissedilebilir ve bu da onları kripto haram olarak sınıflandırılabilecek kripto yatırımlarına benzetir. Hatta bazı destekçiler bile kriptonun dikkatli bir şekilde ele alınması gerektiği konusunda uyarıyor. Müftü Abu-Bakar, Bitcoin‘in caiz olduğunu söylerken, bunun “fiyatların dalgalı” ve kayıpların yaşanabileceği “yeni gelişen” bir piyasa olduğunu hatırlatıyor. Islamic Finance Guru da, kripto paranın yüksek riskli ve yüksek getirili bir varlık olduğu için, sadece kaybetmeye hazır olduğunuz kadar yatırım yapmanızı tavsiye ediyor.
Kısacası, Müslümanlar sorumlu bir şekilde hareket ederlerse kripto ticareti yapabilirler. Bu, yatırımı anlamak, tüm parayı tek bir kripto paraya yatırmamak ve açık riba, maysir veya gharar’dan kaçınmak anlamına gelir. Kripto ticareti yapmayı planlıyorsanız, diğer yatırımlar için yaptığınız gibi aynı ödevi yapın: helal olup olmadığını kontrol edin, saygın borsaları kullanın ve disiplinli olun (kumar gibi davranmayın). Birçok Müslüman yatırımcı, kriptoyu çeşitlendirilmiş bir portföyün parçası olarak görür ve her zaman şeriat kurallarına uyar.
Kripto Opsiyonları: Helal mi, Haram mı?
Özel bir soru, kripto para biriminin helal veya haram olup olmadığı bağlamında helal olup olmadığı değerlendirilebilecek kripto opsiyon ticareti (dijital varlıklar üzerinde opsiyon sözleşmeleri alıp satma) ile ilgilidir. Kısa cevap: çoğu alim, opsiyonları (ve vadeli işlemleri veya diğer türevleri) haram olarak kabul ederken, kriptoya yatırım yapmanın durumu karmaşık bir konu olmaya devam etmektedir. Opsiyonlar, bir varlığın fiyat hareketleri üzerine spekülasyon yapmanıza olanak tanıyan sözleşmelerdir. Bu sözleşmeler, işlemin gerçekleşip gerçekleşmeyeceğine dair belirsizlik içerir ve genellikle saf spekülasyon (kumar) amacıyla kullanılır.
IslamicFinanceGuru‘ya göre, opsiyonları genel olarak yasaklayan üç ana sorun vardır: (1) İslam ilkeleriyle çelişme potansiyeli. Gharar (belirsizlik) – opsiyonun kullanılıp kullanılmayacağı asla bilinmez, bu nedenle anlaşma belirsizdir; (2) Maysir (kumar) – opsiyon alıcıları ve satıcıları esasen fiyat sonuçlarına bahis yaparlar; ve (3) opsiyon primi, sorunlu yönleri olan gizli bir faiz veya ücret gibi işlev görür. Bazı alimler, esasen fiyata faiz eklediği için primin alınmasının bile riba’ya benzeyebileceğini ve bu durumun kripto para birimini haram hale getirebileceğini savunurlar.
Bazı opsiyonların meşru kullanımları olabileceği (hedging gibi) yönünde azınlık bir görüş vardır, ancak genel olarak kripto opsiyon ticareti çok spekülatif ve potansiyel olarak kripto haram olarak görülmektedir. Uygulamada, Müslüman uzmanlar genellikle kripto opsiyon ve benzeri türev bahislerin ticaretini tavsiye etmemektedir, çünkü bunlar normal varlık satışının dışında yer almaktadır. Gerçek iş hedgingi için gerekliyse, İslami sözleşme alternatifleri (ʿurbūn veya wa`d gibi) kullanılabilir, ancak bunlar opsiyonlar gibi serbestçe işlem göremez.
Sonuç
Özetle: Kripto spot ticareti? Doğru şekilde yapıldığında helal olabilir. Kripto opsiyonları? Kumar ile benzerlikleri nedeniyle genellikle haram kabul edilir.
Özetle, mal satın almak veya servet biriktirmek için kullanılan yaygın olarak kabul edilen kripto para birimleri, alimler tarafından genellikle helal olarak kabul edilmiştir. Stabilcoinler (fiat para birimlerine sabitlenmiş) veya kredi platformları, gizli faiz olup olmadığı açısından dikkatlice kontrol edilmelidir. En güvenli yaklaşım, her kripto para biriminin amacını ve yapısını dikkate almaktır: İslam finans ilkelerine (faiz yok, kumar yok, kötülüğe finansman yok) uygunsa, helal olarak kabul edilebilir.
Etik kripto ticareti yapmak isteyenler için Margex, Bitcoin, Ethereum ve altın destekli tokenler gibi popüler dijital varlıkları alıp satabileceğiniz, gizli ücretlerin olmadığı ve kaldıraç üzerinde tam kontrolün size ait olduğu şeffaf bir platform sunar. Her zaman sorumlu bir şekilde ve değerlerinize uygun olarak ticaret yapın.
FAQ
Müslümanlar kripto ticareti yapabilir mi?
Evet, birçok alim, Müslümanların kripto para birimlerini, ticaretin faiz, dolandırıcılık, kumar veya herhangi bir haram faaliyetten uzak olduğu sürece alıp satabileceğini söylüyor. Malezya’nın kripto uzmanı Mohd Daud Bakar bunu basitçe şöyle ifade etti: “[Kripto] satın almak ve tasarruf olarak saklamak veya daha yüksek bir değer elde ettiğinde satmak yanlış değildir”. Başka bir deyişle, kripto ticareti otomatik olarak yasak değildir, nasıl yaptığınıza bağlıdır. Projenin yasal olduğundan, coinlerin kötü amaçlarla kullanılmadığından ve faizle uğraşmadığınızdan emin olun.
Dijital (kripto) ticareti İslam’da helal midir?
Genel olarak, İslam’da kâr amacıyla varlık ticareti yapmak caizdir, bu nedenle kripto ticareti de şartlar yerine getirilirse helal olabilir. Önemli olan bunu normal bir ticari işlem olarak ele almaktır: ürünü tanıyın, yalan söylemeyin veya hile yapmayın ve üç yasak unsuru (riba, gharar, maysir) kaçının. Bir Şeriat analizinde belirtildiği gibi, aksi ispatlanmadıkça varsayılan kural izin verilebilirliktir (ibahah). Birkaç fetva ve danışma konseyi (Malezya’daki gibi), kripto para ticaretinin kullanımına bağlı olarak kripto helal veya kripto haram olarak kabul edilebileceğini etkili bir şekilde belirtmiştir. Şeriata uygun olabilir. Şüpheniz varsa, belirli kripto para birimleri ve bunları nasıl ticaret yapacağınız konusunda bilgili bir alime danışın.
Bitcoin Madenciliği Helal mi?
Bitcoin madenciliğinin helal olup olmadığı sorusu, kripto dünyasında büyük ilgi gördü. Alimler, Bitcoin dahil olmak üzere kripto paraların İslam ilkelerine uygun olması halinde İslam’da caiz kabul edilebileceğine inanmaktadır. Müftü Faraz Adam, kriptonun caiz olup olmadığının, adalet ilkelerine uygunluğuna ve İslam finansında bir değişim aracı olarak geçerliliğine bağlı olduğunu savunmuştur. Bazı kripto para birimleri, özellikle faiz ve spekülasyondan kaçınan bir çerçeve içinde işlem gördükleri takdirde, para arzı olarak helal kabul edilir. Kripto piyasası sıkı bir denetime tabidir ve birçok alim, Bitcoin ve diğer kripto para birimlerinin İslami değerlerle uyumlu olup olmadığı sorusunu incelemektedir.
Kripto opsiyon ticareti helal mi, haram mı?
Kripto opsiyonları (ve çoğu kripto türevi), İslam alimleri tarafından genellikle haram olarak kabul edilir. Bunun nedeni, opsiyonların yüksek belirsizlik içermesi ve kolayca kumar haline gelmesidir. Bir opsiyon satın aldığınızda, esasen kripto fiyatının yükselip yükselmeyeceğine dair bir bahis yaparsınız ve genellikle varlığın altında yatan bir ihtiyaç yoktur. Bu, gharar (aşırı belirsizlik) ve maysir (kumar) ile ilgili İslami kurallara aykırıdır. Genel tavsiye, helal sınırlar içinde kalmak istiyorsanız kripto opsiyonlarından kaçınmanızdır.
Hangi tür kripto paralar helal kabul edilir?
Bu sorunun tek bir cevabı yoktur, ancak bazı genel kurallar yardımcı olabilir. Birçok Müslüman alim, Bitcoin ve Ethereum gibi büyük kripto paraları esasen dijital emtialar, yani insanların kabul ettiği ve kullandığı varlıklar olarak değerlendirir ve bu nedenle bunların alım satımını helal kabul eder. Örneğin Malezya’da Bitcoin, Ethereum ve Ripple, şeriata uygun dijital varlıklar olarak sınıflandırılmıştır.
